|
Tweet |
Ludwig Maximillian's Üniversitesi Helmholtz Doku Mühendisli?i ve Rejeneratif T?p Enstitüsü Ba?kan? genetik ve nörobilim uzman? Dr. Ali Ertürk, bilim dünyas?nda ilk olacak projesi hakk?nda DHA’ya konu?tu.
Dr. Ertürk, üç y?ld?r üzerinde çal??t?klar? projenin son a?amas? SHANEL’in de dünyaca ünlü bilim dergisi CELL’de yay?nland???n? anlatarak, “Organlar?n hücresel düzeyde üç boyutlu haritalar?n?n ç?kar?labilmesi için öncelikle lazer mikroskop alt?nda görüntülenebilir hale getirilmesi gerekiyor. Geçen y?l kadavradan ba???lanan insan organlar?n? ‘sütü suya çevirir gibi’ çe?itli kimyasal solüsyonlarla ?effafla?t?rmay? ba?ard?k. Çal??mam?z?n SHANEL ad?n? verdi?imiz bu yeni a?amas?nda ise hem bu boyuttaki büyük dokular? tarayabilecek üç boyutlu bir lazer mikroskobu geli?tirdik. Böylece dünyada ilk kez, insan böbre?i ve gözünün hücre seviyesinde üç boyutlu haritas?n? ç?karmay? ba?ard?k” dedi.
TIP TAR?H?NDE B?R ?LK
?nsan beyninin haritalanmas?n?n ?u an bilimin önemli projelerinden biri oldu?una de?inen Dr. Ertürk, ?öyle devam etti:
“Ama maalesef insan beyninin hücre seviyesinde detaylar?n? gösterecek bir teknoloji yok. Daha önce fareler üzerinde geli?tirdi?imiz doku ?effafla?t?rma tekni?ini, insan organlar?nda da uygulamak istedik ve ba?ard?k. Ama bunlar?n gerçek detaylar?n? görebilecek mikroskoplar?m?z yoktu. ?u an piyasada olan mikroskoplar, genelde küçük dokular? veya fare organlar? gibi küçük organ parçalar?n? görüntülemek üzere geli?tirilmi? cihazlar.
Çünkü bu zamana kadar insan beyni ya da böbre?i gibi büyük bir organ lazer mikroskobunda incelenmek için ?effafla?t?r?lamam??t?. Kadavra ba???? ile gelen bir insan gözünü, böbre?ini ve beyin dokusunu ?effafla?t?rabildik. Kendi geli?tirdi?imiz üç boyutlu lazer teknolojisi ile çal??an bu mikroskop, organlar? tek tek hücre seviyesinde görüntüleme imkan? tan?yor.”
KANSER TEDAV?S?NDE KULLANILACAK
Bu teknolojinin birkaç y?l içinde kanser te?his ve tedavisinde kullan?lmaya ba?lanabilece?ini anlatan Dr. Ertürk, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Kulland???m?z bu yapay zekalar? en yak?n zamanda biyopsi analizleri üzerinde de kullanmaya ba?lamak istiyoruz. Zira ?u anda patologlar, kanser hastalar?ndan al?nan biyopsi örneklerini belki sadece yüzde 0.1’ini inceleyebiliyor. Ama bizim projemiz rutin kullan?ma girdi?inde tümörün tamam?n? analiz etme ?ans?m?z olacak ve tek tek tüm kanser hücrelerini görüntüleyip belki de kullan?lan ilaçlar?n kanser hücrelerini yakalay?p yakalayamad?klar?n? bile görme ?ans?n?z olabilecek.
T?p dünyas?n?n bizim için büyük hedeflerden bir di?eri de bu teknolojileri kullanarak üç boyutlu yaz?c?larla organ üretebilmek. SHANEL'in insan beynini moleküler düzeyde haritalamaya yard?mc? olabilece?ine ve 3D yaz?c? ile insan organlar?n? hücresel düzeyde üretebilece?imize inan?yoruz.”
TE?H?S VE TEDAV? ?Ç?N ÇOK ÖNEML?
Dr. Ertürk, “?nsan beynini veya di?er organlar? haritalamak, sa?l?k ve hastal?kta nas?l i?lev gördüklerini çözmek için önemli bir ad?m. Böbrek, beyin, tiroid ve göz dahil olmak üzere sa?lam yeti?kin insan organlar?n? ?effaf hale getirebildik” söyledi. Çal??malar?n? farkl? ülkelerden 15 ki?ilik bir ekiple yürüten Dr. Ali Ertürk, enstitü hakk?nda ise ?u bilgileri verdi:
“Tabii ki bu çal??may? çok kapsaml? bir ekiple yürütüyoruz. Kimyac?, fizikçi, mühendis ve biyolog var. Enstitümüzü Alman hükümeti finanse ediyor. Y?ll?k yakla??k 2-2,5 milyon Euro bütçe al?yoruz. Rejeneratif t?p alan?nda pekçok ba?ka yerden de milyon euro’luk fonlar ald???m?z oluyor. Sadece bir mikroskobumuz 500 bin ila 1 milyon euro aras?nda. Bu bütçelerimiz sayesinde çal??malar?m?z? rahatça yürütebiliyoruz."
