|
Tweet |
Pendik Medipol Üniversite Hastanesi Genel Cerrahi Uzman? Op. Dr. Gökhan Y?lmaz, obezite cerrahisi hakk?nda aç?klamalarda bulundu. Türkiye’de son y?llarda giderek artan obezitenin vücutta birçok deformasyona yol açt???na de?inen Op. Dr. Y?lmaz, yapt??? yaz?l? aç?klamada ?u ifadelere yer verdi: Hipertansiyon, koroner kalp hastal???, tip 2 ?eker hastal???, ?eker direnci, osteoartrit (romatizma), uyku apne sendromu, depresyon, karaci?er ya?lanmas?, karaci?er sirozu, safra kesesi ta??, inme/felç, bir tak?m cilt hastal?klar?, ruhsal hastal?klar, ast?m, kas ve iskelet sistemi sorunlar?, prostat, meme, rahim ve kolon kanseri geli?imi aç?s?ndan obezite kan?tlanm?? bir risk faktörüdür.”
OBEZ?TE VE METABOL?K CERRAH? ARASINDAK? FARKLILIKLAR
Obezite ve metabolik cerrahi aras?ndaki farkl?l?klar konusuna da de?inen Op. Dr. Y?lmaz, “1950’lerden bu yana uygulanan obezite cerrahisi, di?er ad?yla bariatrik cerrahi, kilo verilmesini sa?lamak amac?yla yap?lan cerrahi giri?imlere verilen genel isimdir. Her obezite cerrahisi giri?imi, organ ya da organlar üzerinde biyolojik bir sonuç yaratt??? için ayn? zamanda bir metabolik cerrahi giri?imdir. Öte yandan obezite cerrahisinin temel amac? kilo verilmesi iken, obez olmayan bireylerde de gerçekle?tirilebilen metabolik cerrahi’nin temel amac? ba?ta tip 2 diyabet olmak üzere di?er metabolik hastal?klar?n tedavisine fayda sa?lamakt?r. 1980’lerden bu yana tip 2 diyabete yönelik birçok farkl? tipte metabolik cerrahi giri?iminin etkili oldu?u gösterilmi?tir” bilgisini verdi.
METABOL?K CERRAH?N?N SA?LADI?I FAYDALAR
Metabolik cerrahinin sa?lad??? faydalara de?inen Op. Dr.Y?lmaz, sözlerini ?öyle sürdürdü: Metabolik cerrahinin en çarp?c? etkisi tip 2 diyabeti olan hastalar?n büyük ço?unlu?unda erken dönemde iyile?me göstermesidir. Kilo veren hastalarda kolesterol yüksekli?i, kan bas?nc? yüksekli?i (hipertansiyon), uykuda solunum durmas? gibi e?lik eden metabolik sorunlar?n iyile?ti?i görülmü?, kalp damar hastal?klar?na ba?l? ölümler azalm??t?r.
Dünyada oldu?u gibi Türkiye’de de obezitenin yükseli?te oldu?unu vurgulayan Op. Dr. Y?lmaz, “Her ?eyden önce yeme al??kanl???m?z? de?i?tirmeli ve egzersizlerle bunu desteklemeliyiz” diye konu?tu.
TÜRK?YE’DE SAYI ARTIYOR
Dünyada 1.6 milyar fazla kilolu ki?i mevcut olmakla birlikte bunlar?n 400 milyonunun obez oldu?unu belirten Y?lmaz, “Yap?lan ara?t?rmalara göre, Türkiye’de erkeklerin be?te birinde yani nüfusun yüzde 21’inde, kad?nlar?n yar?ya yak?n?, di?er bir deyi?le yüzde 44’ünde obezite belirlenmi?tir. Yayg?n olarak görülmesinin yan?s?ra giderek art?? göstermesi, çok say?da yanda? hastal?klara sebep olmas? nedeniyle önemli bir halk sa?l??? problemi olmaya devam etmektedir. Günümüzde a??r? ?i?manl?k (morbid obezite) hastal???, cerrahi ya da endoskopik olarak etkili bir biçimde tedavi edilebilmektedir. Obezite tedavisi birçok hastan?n ya?am süresini ve kalitesini art?rmaktad?r” ?eklinde konu?tu.
OBEZ?TE CERRAH?S? HERKESE UYGULANMAZ
Obezite cerrahisinin beden kitle indeksi 40 ve üzeri olan, uzman denetiminde t?bbi beslenme, egzersiz ve medikal tedavi gibi yöntemler ile zay?flayamayan hastalara önerildi?ini söyleyen Y?lmaz di?er kriterleri ?öyle aç?klad?: Vücut kitle indeksi 35 üzerinde olan, yüksek tansiyon, diyabet, uyku apnesi gibi ?i?manl??a ba?l? yanda? hastal??? olanlara önerilmektedir.
Yap?lan ara?t?rmalar, a??r? kilolu ya da obez bireylerin ço?unun egzersiz, diyet ya da iki yöntemi de beraber kendi kendilerine uygulayarak zay?flamaya çal??t?klar?n? ancak ço?unlukla ba?ar?s?zl?kla sonuçland???n? ve tedaviyi yar?m b?rakt?klar?n? gözlemlenmi?tir. Obezite tedavisinde ele al?nmas? gereken konulardan biri de hastan?n tedaviye uyumu ve motivasyonu olmal?d?r. Tedaviye ba?vuran ki?ilere tedavi süreci aç?k bir ?ekilde anlat?lmal?, destekleyici ve empatik davran?lmal?d?r.”
AMEL?YAT ÖNCES? S?GARA KULLANIMI SÜREC? ZORLA?TIRIR
Y?lmaz, obezite ameliyatlar? öncesinde hastan?n dikkat etmesi gereken hususlar hakk?ndaysa ?unlar? söyledi;
“Hastan?n genel sa?l?k durumunun iyi olmas? ve herhangi bir ba????kl?k sistemi hastal???n?n bulunmamas? gerekir. Ayn? zamanda hastan?n psikolojik aç?dan iyi durumda olmas? ise ameliyat sonras? iyile?me sürecini etkilemesi nedeniyle gözetilir. Obezite ameliyat? öncesinde sigara ve alkol al??kanl?klar?ndan vazgeçilmesi gerekir. Öyle ki sigara doku oksijenlenmesini bozarak iyile?me sürecini zorlu hale getirebilir.
FAZLA EGZERS?Z YARAR DE??L ZARAR GET?R?R
Ameliyat sonras?nda, genel sa?l?k durumuna dikkat edilmelidir. Özel bir beslenme düzeni olu?turulmal?d?r. Uzman bir diyetisyenin gözetiminde beslenmek sa?l?kl? bir ?ekilde kilo vermeniz aç?s?ndan hayati önem ta??maktad?r. Sigara, alkol ve gazl? içecekler tüketmemek, paketlenmi? haz?r g?dalardan kaç?nmak, yeterli oranda su içmek, at??t?rmal?klar? sa?l?kl? besinlerden olu?turmak, karbonhidrat a??rl?kl? besinler tüketmemek, protein içeri?i yüksek g?dalar? yeteri kadar almak ve kontrollerinizi aksatmamak dikkat edilmesi gereken önemli durumlard?r. Doktorun önerdi?i oranda egzersizler yapmak gerekmektedir. A??r? egzersiz yaparak h?zl? kilo verilmeye çal???lmas?ndan kaç?n?lmal?d?r. Ki?iden ki?iye kilo verilmesi farkl?l?k gösterebilir. Kilo kayb? zaman zaman durabilmektedir. Bunlar vücudun verdi?i normal tepkiler olarak alg?lanmal?d?r.
PS?KOLOJ?K DESTEK ALINMALI
Bu ameliyat sonras? olmas? gereken köklü hayat de?i?imleri obez hastalar?n psikolojik problemler ya?amas?na sebep olabilmektedir. Obezite cerrahisi sonras? kal?c? sonuç elde edebilmek amac? ile ya?am boyu uygulanmas? gereken sa?l?kl? besin tüketme davran??? bir süre sonra zorlu ya?am ko?ullar? ile birle?erek hastalar? zorlay?c? hale gelebilmektedir. Önceden var olan yeme bozukluklar?, anksiyete ve depresyon tetiklenebilir veya yeni psikolojik sorunlar ortaya ç?kabilir. Ameliyat olmadan önce hastalar?n psikolojik ve fizyolojik ayr?nt?l? taramalar?n?n yap?lmas? gelecekte bu gibi problemler ile kar??la?ma ihtimallerini bir nebze de olsa dü?ürmektedir. Baz? hastalar?n ameliyat sonras? kilo verme ile ilgili gerçek d??? beklentileri olabilmektedir. Bu duruma sebep olmayacak ?ekilde hastan?n ameliyat öncesinde yeteri kadar bilgilendirilmesi çok önemlidir.
AMEL?YAT SONRASI HASTANIN ?ST?KRARI ÖNEML?
Obezlerde, normal popülasyona göre beden imajlar?ndan memnuniyetsizlik, benlik sayg?s?nda dü?üklük, evlilik ya da birlikteliklerinde mutsuzluk, i? ve sosyal ya?amda yetersizlik, cinsel ya?amlar?nda güçlük gibi psikososyal problemlere daha s?k rastlan?r. Obez bireylerde e?lik eden ruhsal hastal?klar normal popülasyona göre çok daha s?kt?r.
Ülkemizde yap?lan çal??malar obez hastalarda ruhsal hastal?k olarak en s?k major depresif bozukluk bulundu?u, bunu s?ras?yla sosyal fobi, nikotin ba??ml?l???, alkol ba??ml?l???, kayg? bozuklu?u ve obsesif kompulsif bozukluk tan?lar?n?n izledi?ini bildirmi?lerdir. Obezite cerrahisi maalesef ki sihirli bir de?nek de?ildir. Bu operasyon ki?inin kilo vermesine yard?m etmektedir. Ancak istenilen sonuca ula?abilmek ameliyat olan bireyin istekli ve istikrarl? mücadelesi ile mümkündür. Unutulmamas? gereken en önemli ayr?nt? kilo kayb?yla beraber istenilen beden imaj?na ula?mak, ki?inin tüm s?k?nt?lar?ndan kurtulaca?? anlam?na gelmemektedir. Bariatrik cerrahinin ba?ar?s? büyük oranda hastan?n t?bbi önerilere uyabilme kapasitesine ba?l?d?r.
Obezite birçok bran?? ilgilendiren multidisipliner bir yakla??m ile tedavi edilebilmesi mümkün olan bir hastal?kt?r. Cerrahi tedavinin ba?ar?s? ve sürdürülebilir olmas? ki?inin beslenme al??kanl?klar?n? düzenlemesi, yeterli egzersiz yapmas? ve gerekti?inde medikal destek almas? ile mümkündür. Bu tedavi yöntemlerini bir masan?n ayaklar? gibi dü?ünmek gereklidir. Aksi takdirde tek aya?? olmayan bir masan?n dengede duramamas? gibi kilo verme mücadelesi de ba?ar?s?zl?kla sonuçlanabilmektedir.”
OBEZ?TE CERRAH?S? ESTET?K AMEL?YAT OLARAK GÖRÜLMEMEL?
Kamuoyunda obezite cerrahisiyle ilgili bilgi kirlili?i oldu?unu vurgulayan Y?lmaz, sözlerini ?öyle tamamlad?:
T?p camias?nda obezitenin tedavi edilmesi gerekti?i ile ilgili bir görü? birli?i var. Günümüzde hangi hastalara hangi ameliyat?n yap?lmas? gerekti?i, kimlerin ameliyat edilmemesi gerekti?i gibi konularda genel bir konsensüs olu?mu?tur.
Tüm cerrahi giri?imlerde oldu?u gibi fayda zarar ili?kisi bak?m?ndan, obezitenin tedavisi ile sa?l?k sorunlar? ve ölüm riskinin azalt?lmas? gibi faydalar?n yan? s?ra cerrahi giri?imin yaratabilece?i sa?l?k sorunlar? ve ölüm riski de dikkate al?nmal?d?r. Ancak son y?llarda özellikle laparoskopik olarak yap?lan obezite cerrahisi/metabolik cerrahi giri?imlerinde deneyimin ve cerrahi tekniklerin ilerlemesi dolay?s?yla, ölüm riski görece dü?üktür. Ameliyat sonras?ndaki 30 gün içerisinde ölüm riski yüzde 0.5’dir ve bu oran, neredeyse safra kesesi ameliyat? ile ayn?d?r. Dünya sa?l?k örgütü obeziteyi bir hastal?k olarak kabul etmekte ve dünyada açl?ktan ölen insan say?s?n?n, fazla beslenmekten ölen insan say?s?ndan az oldu?unu belirtmektedir. Bu gerçekten dramatik bir istatistiksel veridir. Obezite cerrahisi ve alternatif tedavi yöntemleri estetik bir ameliyat olarak görülmemektedir. Obezite ciddi bir sa?l?k sorunudur. Bu bilgiler do?rultusunda do?ru hastaya uyguland??? taktirde obezite cerrahisinin hayat kurtar?c? bir yöntem oldu?unu söylemek mümkündür.’
