|
Tweet |
Prof. Dr. Karaman, depremden etkilenmi? yak?nlar?m?za, “Her zaman yan?nda oldu?unu hissettirerek” yard?mc? olabilece?imizi ifade etti.
Man?etHaber’in sorular? ile Prof. Dr. Karaman’?n cevaplar? ?öyle:
Elaz?? depremi sonras? “deprem korkusu” tekrar gündemimize yerle?ti. Deprem sonras? görülen ruhsal belirtiler nelerdir, nelerle kar??la??r?z?
Sadece deprem de?il tüm tarvmalarda çe?itli ruhsal tepkiler görülebilir. Huzursuzluk, kayg?, uyku düzensizli?i, genel bir uyar?lma durumu gibi. Ayr?ca e?er geçmi?te herhangi bir psikiyatrik hastal??? var ise alevlenebilir. "Ruhsal tepki" olarak ele almak do?ru. "Akut stress reaksiyonu" da denebilir. Özelli?i ?udur bu tepkinin. Normaldir, hastal?k ya da patolojik (hastal?kl?) bir durum de?ildir. Genellikle bir ay içinde kaybolur (%85). Çok az bir yüzdesi hastal?k olu?turur. Bu dönemde psikotop ilaç kullan?lmamal?d?r.
Depremden sonra ruh sa?l??? aç?s?ndan ilk yap?lmas? gereken ?eyler nelerdir?
Depremden sonra sosyal destek sistemleri devreye girmeli: Ki?i güven duymak ister, bar?nma ihtiyac?, ?s?nma ihtiyac?, bir tas s?cak çorba ihtiyac? vard?r. Yak?nlar?ndan haber alma veya haber verme ihtiyac? vard?r. Bu ihtiyaçlar acil ihtiyaçlard?r. Psikiyatri-Psikoloji bu ihtiyaçlar sa?lan?nca yukar?da (1. ??kta belirtilen) say?lan klinik belirtiler devam ediyorsa gerekebilir. Yani ba?lang?çta de?il.
Kimler uzun süreli bir rahats?zl?k ihtimali dahilindedir?
Daha önce bir rahats?zl??? olan insanlar yak?n izlem ve tedavi gerekebilir. Travmaya maruz kalan insanlar?n ancak yakla??k % 15’i bir ay?n sonunda kronikle?ebilir. Sosyal destek sistemleri ile bu % 15 bir miktar azalabilir. Travmay? ba?lang?çta ne kadar patolojik, hastal?kl? bir durum olarak ele al?p "psikolojikle?tirirsek" bu % 15 oran?nda art??lar görülebilir. Ayn? ?ekilde bu dönemde hemen ilaç ba?lamak da kronikle?meye katk?da bulunur. Yani ba?lang?ç döneminde sosyal destek çok önemlidir.
Depremden etkilenmi? bir yak?n?m?za nas?l yard?mda bulunabiliriz?
Her zaman yan?nda oldu?unu hissettirerek yard?mc? olabiliriz. ?htiyac? oldu?u zaman ayr?ca yan?nda görmelidir.
Hangi durumlarda ki?ilerin profesyonel destek almas? gerekir?
?lk dönem atlat?ld?ktan sonra uyku düzensizliklerinin devam etmesi, yo?un s?k?nt? korku, rüya da bile travmay? tekrar tekrar ya?amak gibi yukar?daki belirtilerin devam etmesi profesyonel yard?m? zorunlu k?lar.
Deprem veya benzer kitlesel travmalar?n sebep olabilece?i ruhsal bozukluklar nelerdir?
Her türlü anksiyete ve duygu durum bozuklu?u görülebilir. Anksiyete bozukluklar? içindeki “Travma sonras? stress bozuklu?u” görülebilir. Hastal??a göre bir tedavi seçilebilir.
Birço?umuz depremde kay?plar ya?am?? biriyle konu?maktan çekiniriz. Bu do?ru bir yakla??m m?d?r?
Travmatik ya?ant?s? olan bir insan ile konu?maktan kaç?nmak kaç?nan insan ile ili?kilidir ve do?ru bir ?ey de?ildir. Travmay? ya?ayan insan?n travmay? kendi ihtiyaç duydu?u oranda konu?mas? anla??l?r bir ?eydir. Ancak tekrar tekrar travmay? anlatmas?n? istemek travmay? yeniden ya?amas?na (retravmatizasyon) ve ruhsal olarak kronikle?meye neden olabilir.
Taha KARAMAN / PORTRE
1958 y?l?nda Ankara'da do?du. Lisans öncesi ö?renimlerinin ard?ndan Hacettepe Üniversitesi T?p Fakültesi'nde ba?lad??? t?p e?itimini 1983 y?l?nda ba?ar?yla tamamlayarak t?p doktoru oldu. 1985 - 1990 Y?llar? aras?nda Akdeniz Üniversitesi Psikiyatri Ana Bilim Dal?'nda ihtisas?n? tamamlad?.
Yatakl? Asker Hastanesi'nde görev ald?, Akdeniz Üniversitesi Psikiyatri Ana Bilim Dal?'nda ''Yard?mc? Doçent Doktor, Doçent Doktor ve Profesör Doktor'' olarak hasta kabulü yapt?.
Evli ve bir çocuk babas? olup mesleki çal??malar?na Antalya'da bulunan özel muayenehanesinde devam ediyor.
