Di? hekimlerinde bula? riski çok yüksek

?zmir Kavram Meslek Yüksekokulu A??z ve Di? Sa?l??? Program? Ö?r. Gör. Ay?egül Do?an, COVID-19'un hayat?n her alan?ndaki zorlay?c? ve k?s?tlay?c? etkisinin a??z ve di? sa?l??? hizmetlerine de yans?d???n? belirterek, ''Di? hekimleri enfeksiyonlarla birinci derecede kar?? kar??ya gelen meslek gruplar?n?n ba??nda yer almaktad?r. Di? tedavileri s?ras?nda patojen mikroorganizmalar?n bula?mas? eskiden beri var olan büyük bir problemdir ve COVID-19 bula?? bu problemi daha büyük bir tehlike haline getirmi?tir. A??z ve di? sa?l??? hizmetlerinin sunumunda di? tedavileri s?ras?nda hasta ve hekim yak?n mesafede bulunmakta ve çok say?da döner alet kullan?larak fazla miktarda aerosol meydana gelmektedir. COVID-19 enfeksiyonunun damlac?klar ve aerosol yoluyla bula?t??? göz önüne al?nd???nda di? hekimleri ve yard?mc? personelin yüksek risk alt?nda olduklar? görülmektedir'' dedi.

''Risk, pek çok sa?l?k çal??an?ndan daha fazlad?r''

Do?an, Çin'de yap?lan çal??malarda, COVID-19 virüsünün hücre içerisine girmesine neden olan hücre reseptörünün a??z mukozas?nda, özellikle dil, yanak ve di? eti dokular?nda daha fazla bulundu?u ve bu nedenle di? tedavi uygulamalar?n?n COVID-19 aç?s?ndan yüksek risk ta??d???n?n teyit edildi?i bilgisini payla?arak, ''Di? hekimlerinin yeni koronavirüs enfeksiyonundan etkilenme riski pek çok sa?l?k çal??an?ndan daha fazlad?r.'' diye konu?tu.

3 bula? yolu

Do?an, a??z ve di? sa?l??? hizmetlerinin sunumunda COVID-19 enfeksiyonu için olas? bula? yollar?n? üç ba?l?k alt?nda toplad?:

1. Solunum sekresyonlar?n?n ve a??z s?v?lar?n?n damlac?k yoluyla yay?lmas?, inhalasyonu; oral, nazal ve göz mukozalar?yla temas?;

2. Kan, a??z s?v?lar? ve hastadan elde edilen di?er materyallerle direkt temas

3. Di? tedavileri s?ras?nda sosyal mesafenin sa?lanamamas? ve enfekte bireylerin konu?ma ya da öksürme s?ras?nda olu?turdu?u damlac?k ve aerosollere maruziyet

Sa?l?k Bakanl??? taraf?ndan 23 Mart 2020 tarihinde yay?nlanan Koronavirüs Bilim Kurulu kararlar?na göre pandemi döneminde uygulanacak önlemleri hat?rlatan Do?an, ''Buna göre; sa?l?k personeli do?rudan temas içermeyen i?lemler s?ras?nda hasta ile en az 1 metre mesafede bulunmal?, solunum yolu semptomlar? olan hastalarda acil olmayan i?lemler ertelenmelidir. Di? tedavileri s?ras?nda eldiven, gözlük/siper, önlük, bone, N95/FFP2 veya e?de?eri maske kullan?lmas? gerekti?i bildirilmi?tir. Ayr?ca; COVID-19 pandemisi sürecinde COVID-19 tan?s? konulan ya da ?üphesi bulunan bireylerin rutin di? tedavilerinin yap?lmamas? ve di?er tüm bireylerin acil olmayan di? tedavilerinin ertelenmesi yönünde karar al?nm??t?r'' bilgisini payla?t?.

3 a?amal? koruma önlemi

COVID-19 enfeksiyonuna kar?? di? hekimlerinin almas? gereken önlemlerin üç a?amal? oldu?unu söyleyen Do?an, ''Birincil (temel) koruma önemleri, tek kullan?ml?k malzemelerin tercih edilmesi gibi standart önlemlerden meydana gelmektedir. ?kincil koruma önlemleri, izolasyon k?yafetleri ve cerrahi giysilerin standart prosedürlere ilave edilmesini içermektedir. Üçüncül koruma önlemleri; COVID-19 enfeksiyonu oldu?u saptanan bir hastaya i?lem yap?lmas? s?ras?nda gereken tedbirleri içermektedir. Bu durumda, özel koruyucu k?yafet, N95 maske, tek kullan?ml?k lateks eldiven ve geçirgen olmayan ayakkab? k?l?f? gibi önlemler al?nmal?d?r'' önerilerinde bulundu.

23 Mart'ta al?nan Koronavirüs Bilim Kurulu kararlar?na göre, COVID-19 pandemisi s?ras?nda uygulanmas? önerilen acil tedaviler:

• Pulpa enflamasyonu kaynakl? ?iddetli di? a?r?s?
• Pericoronitis veya 3. Molar di? kaynakl? ?iddetli a?r?
• Postoperatif geli?en osteitis, alveolitis
• Lokalize a?r? ve ?i?meye neden olan apse veya bakteriyel infeksiyon
• A?r? veya yumu?ak doku travmas?na neden olan di? fraktürü
• Travmaya ba?l? di? avülsiyonu/lüksasyonu
• Oral mukozan?n akut ve a?r?l? lezyonlar?/ülserasyonlar?
• Hayat? tehdit edici ya da kontrolsüz kanamalar
• Radyoterapi ve kemoterapi almas? planlanan ya da almakta olan ve organ nakli planlanan hastalar?n tedavileri
• Medikal problemleri için konsültasyon istenilen hastalar
• Diki? al?nmas?
• Geçici restorasyon kayb?/k?r?klar?n?n ve hareketli protez kullan?m?na engel olan vuruklar?n aerosol olu?turmayacak biçimde tedavisi
• Ortodontik tedavi görmekte olan hastalar?n braket ve tellerinin yerinden ç?kmas? ve k?r?lmas?
• Dudak-damak yar?kl? yenido?anlara beslenme pla?? uygulamalar?
• Çene eklemi lüksasyonu
• Malignite ?üphesi bulunan durumlarda biyopsi
• Hastan?n havayolu aç?kl???n? tehdit eden intraoral/ ekstraoral infeksiyonlar