"Bulunan a?? ile tedavi edilebilir"

Geçti?imiz günlerde ?ngiltere’de ortaya ç?kan ve yüzde 70 daha bula??c? oldu?u belirtilen yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) mutasyona u?ram?? versiyonu görüldü?ü aç?kland?. Aç?klaman?n ard?ndan dünyada mutasyon pani?i ya?an?rken, ba?ta Türkiye olmak üzere birçok ülke s?k? tedbirler ald?. Rumeli Üniversitesi Rektör Yard?mc?s? ve Koruyucu Sa?l?k Uzman? Prof. Dr. O?uz Özyaral, mutasyona u?rayan koronavirüsün yap?s?, belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilgi verdi.

“YAPISI AYNI AMA BULA? HIZI FARKLI”

Virüsün bir hücreden di?er hücreye geçerken mutasyona u?rad???n? belirten Prof. Dr. Özyaral, “Virüs normalde ilk andan itibaren herhangi bir ki?inin vücuduna girdi?i noktada bir hücrenin içinde geli?meye ba?l?yor. Geli?imini tamamlad??? hücrede, onu öldürüyor ve bir sonraki hücreye geçiyor. Bu küçük geçi? hareketlerinde de her seferinde mutasyona u?ruyor. Bu mutasyonlar, zaman içinde evrilerek daha büyük bir mutanta dönü?ebiliyor. Bu mutantlar geri dönemez, kazand?klar? özellikleriyle devam ederler. Apotejen, yani insana hiç zarar vermeyen bir mutasyona da u?rayabilir. Küçücük bir aminoasidin yer de?i?tirmesine ba?l?” dedi.

Virüsün yap?s?n?n ayn? oldu?unu ancak bula??c?l???n?n h?zland???n? belirten Özyaral, “Hastal??a kar?? çok zorlan?yoruz çünkü elimizde hiçbir ilaç yok. Virüs, sürekli bir insandan di?er bir insana solunum yoluyla bula?abilme özelli?ine sahip. Hepimizin genetik yap?s? ve özellikleri farkl?. Dolay?s?yla vücuda her geçi?te, her farkl? organizmayla kar??la?t???nda ve organlar?n içindeki o küçük hücrelerde kendini yenilemesi esnas?nda mutlaka de?i?iklikler yapacakt?r. ?ngiltere’de gördü?ümüz de böyle bir ?eydir. Bütün olarak bakt???m?zda virüsün yap?s? ayn?d?r. Ayn? proteinal yap?ya sahiptir. Vücuda girdi?inde ayn? tepkimeleri verecektir. Fark? ise, daha h?zl? yay?lmas?. Vücuda yerle?ip, yay?lmas? çok h?zl? oldu?u için yan?n?zdaki ki?iye de hastal??? bula?t?rman?z bir o kadar h?z kazanm?? oluyor. Dolay?s?yla bu enfeksiyonu önleyebilmek için yap?lacak en önemli ?ey, mutlak surette maske takmak. Ama bu maskelerin merdiven alt? maskeler olmamas?, sat?n ald???n?z maskelerin cerrahi bir yap?ya sahip olmas? gerekiyor. Sosyal mesafeyi açmak gerekiyor” diyerek kalabal?k ortamlardan kaçmak gerekti?ini söyledi.

“BULUNAN A?I ?LE TEDAV? ED?LEB?L?R”

Türk bilim insan? Prof. Dr. U?ur ?ahin'in ba??nda oldu?u Alman BioNTech firmas?n?n geli?tirdi?i Kovid-19 a??s? ile Çin men?eli Kovid-19 a??s?n?n bu virüsü tedavi edebilece?ini söyleyen Özyaral, “A?? konusu da mutlaka tart???lacak. Bir a?? bulundu. Sonuçta protein yap?s? dedi?imiz yap?daki küçük mutasyonlar, a?? üzerinde olumsuz etki yaratmayacakt?r. Zaten bizim, a??n?n ba?ar?s?ndan beklentimiz yüzde 70 oran?nda. Bu ba?ar? da bu dönem için, yeterli olacakt?r. Sadece a??n?n bize ne kazand?raca??n? bilmiyoruz. Biz do?al ba????klanmadan söz ediyoruz. Kendi vücudumuz antikor olu?turdu?u taktirde ne kadar kal?r? Bize d??ar?dan verilen a??lama sistemi bizi ne kadar korur? Bu sorular?n cevab?n? zamanla ö?renece?iz. Dolay?s?yla ?u anda tek çaremiz a??lanmakt?r” dedi.

“COV?D-19’U ATLATAN B?R?NDE GÖRÜLEB?L?R”

Mutasyona u?rayan virüsün, Kovid-19’u atlatan bir ki?ide görülebilece?ini dile getiren Prof. Dr. Özyaral, “Bu durum ki?iye göre de?i?ebilir. Kiminde çok antikor kalabilir kiminde ise hiç olu?mam?? olabilir. 2-3 ay sonra tekrar hastal?kla yüzle?ebilir. Ayn? gripte ve üst solunum yolu enfeksiyonlar?nda oldu?u gibi tekrar tekrar gelebilir. Enfeksiyon ne kadar h?zl? yay?l?rsa belirtiler de o kadar çok h?zl? artacak demektir. Gizli bir enfeksiyon varsa, gizli ta??y?c?l???n süresi çok olacak ve çok fazla yay?c? olur. Kovid-19’un dünya üzerindeki etkisi 1 y?ld?r sürüyor. Hepimiz ?unu gördük, bu virüs herkese göre karakteristik etkiler gösterdi. Standartta ate? yükselir, nefes alamazs?n?z de?il. Kimi nefes alabildi kimi nefes alamad?. Kimi çok ate?lendi kiminde bu tablo hiç cereyan etmedi. Ama sonuçta pozitifi olan ki?ilerin tedavisi için uygulanacak yöntemde bir de?i?iklik yap?lmad?. Hep ayn? sistemi uygulad?k” diye konu?tu.

“L?F ORANI GÜÇLÜ BES?NLER TÜKET?LMEL?”

Virüsle mücadelede ba????kl?k sisteminin güçlü olmas? gerekti?ine dikkat çeken Özyaral, “Mutasyonla gelen virüs için yap?lacak tek ?eyin korunma oldu?u biliniyor ama bir ucunda da beslenme duruyor. Do?al beslenmeyi tavsiye ediyoruz. Mevsimin meyve ve sebzelerini lifli tüketmeye, tencere yemekleri yemeye gayret gösterilmeli. Mevsim meyveleriyle ?eker katmadan komposto yap?p içilebilir. Ama ?eker koyulmamas? çok önemli bir konu çünkü bu virüs ?ekeri çok seviyor. ?eker hastalar?nda da büyük bir problem var. Neden komposto öneriyoruz? Çünkü g?dalar pi?tikçe içindeki fitokimyasallar, s?v? k?sm?na geçerler ve vücuda daha büyük fayda sa?larlar. Biber, domates közlendi?inde de daha çok likopen al?n?r. Bu büyük bir C vitaminidir. Brokoli, lahana, kereviz gibi biraz kök sebzeler biraz gövde sebzeler lif oran? çok güçlü besinlerdir. Ba??rsaklar?m?z?n, mutlak suretle, lif doygunu olmas? laz?m. Ba??rsaklar?n bo?almas?, ba?ka enfeksiyon odaklar? demek. Ba?ka enfeksiyon odaklar? da ba????kl???n dü?mesi demek” diyerek bu dönemde kaliteli beslenmek gerekti?ini vurgulad?.

Çocuklar?n beslenmesi konusunda aileleri uyaran Prof. Dr. Özyaral sözlerine ?öyle devam etti:

“Çocuklar?n da beslenme ?ekli önemli. Sabah kahvalt?s? bilinçli yap?lmal?. Çocuklara mutlaka pekmez ve bal yedirilmeli. Yumurtan?n kat? de?il, içindeki besin de?erinin al?nabilmesi için kay?s? k?vam?nda olmas? gerekir. Mümkünse omlet ?eklinde tüketilmesini tavsiye ediyoruz. Süt ve süt ürünlerinden imtina edilebilir ancak yo?urt, kefir ve peynir yenebilir.”